Gömülü diş veya gömük diş ağızda çıkması gereken yere çıkma vakti geçmesine rağmen çıkamamış dişlere denir. Gömülü dişlerin tamamı çene kemiğinin içinde kalabileceği gibi aslında doğru yerde olup üzerlerinde sadece yumuşak doku olduğundan da görünmeyebilirler. Dişlerin bir kısmının ağızda görülüp kalan kısmın dişetinin altında kaldığı dişlere de yarı gömülü dişler denir.
Dişler neden gömülü kalır?
Dişlerin gömülü kalmasını etkileyen birçok faktör vardır. Bu sebeplerin bazen bir tanesi, bazen birden fazlası aynı anda etkili olabilir. Dişlerin gömülü kalma sebepleri arasında genetik faktörler, komşu dişlerin yer değiştirerek dişin önünü kapatması, çene darlığından dolayı ağızda yer olmaması, sürme zamanı gelen dişlerin üzerinde yer alan süt dişlerinin tedavi edilmeyen çürüklerinden dolayı altlarında oluşan enfeksiyonun (iltihap) sürmeyi etkilemesi sayılabilir.
Hangi dişler daha çok gömülü kalır?
Hangi dişlerin gömülü kalacağı bireyden bireye değişmekle birlikte sıklıkla alt yirmi yaş dişi, üst yirmi yaş dişi ve 3. kesici dişler (, köpek dişleri) en çok gömülü kalan dişlerdir. Diğer dişlerinde gömük kaldığı vakalar mevcuttur.
Her gömülü dişin tedavi edilmesi gerekli midir?
Hayır. Gömülü kalan dişlerin tedavisi için ilgili dişin yarattığı ve/veya yaratabileceği sorun analiz edildikten sonra tedavi seçenekleri değerlendirilir. Gömülü veya yarı gömük olan dişin kendisi veya öndeki dişin çürümesi ve tedavi edilmesinde sorun olabileceği durumlarda, özellikle yarı gömük dişlerde dişetinin altına giren gıdaların temizlenememesine bağlı dişeti enfeksiyonu geliştiğinde, dişlerin yer darlığı veya çıkmaya çalışırken yarattığı basınç ağrısı varlığında, ortodontik tedavi sırasında yer darlığı durumlarında dişin sürdürülmesi mümkün veya gerekli değilse, protez yapılacak hastalarda mevcut gömük dişler protez alanında ise, gömülü dişlerin etrafında oluşan kistlerin varlığında hiç vakit kaybetmeden gömülü dişler alınır.
Gömülü dişler nasıl alınır (çekilir)?
Gömülü dişler dişin konumuna, diğer dişlere etkilerine, kemik içerisindeki seviyelerine, dişin gelişimsel bir şekli bozukluğu olup olmadığına, etraf dokuda yarattığı/yaratabileceği hasara göre lokal anestezi(bölgesel uyuşma) altında alınır. Gömülü dişlerin alınması için en uygun zaman herhangi bir belirti göstermediği yani akut enfeksiyon durumunun olmadığı tercihen iyileşme kapasitesinin daha iyi olduğu genç yaşlardır. Şiddetli ağrı, şişlik gibi aktif iltihap belirtileri varsa antibiyotik, ağrı kesici gibi ilaçlarda tablo baskılanıp sonrasında alımı uygundur.
Gömülü dişler alındıktan sonra ağrı, şişlik, morarma olur mu?
Gömülü dişler alındıktan sonra operasyon sırasında çevre kemik dokulara baskı oluşturulduğundan dolayı şişlik, ağrı ve morarma olabilir. Bu gibi durumlar normal iyileşme süreci olarak kabul edilse bile her durumda mutlaka operasyonu gerçekleştiren doktorunuza danışılmalı gerekirse kontrol randevusu talep edilmelidir. Genelde oluşabilecek sorunlar doktora danışıldığında kolayca halledilebilecek komplikasyonların nasılsa normaldir denerek atlandığı durumlarda ortaya çıkar. Oluşabilecek şişliği en az seviyede tutmak için doktorunuzun önerdiği şekil ve sürede buz kompres uygulanmalı, ağrılar için ise verilen ilaçlar düzgün doz ve saatte alınmalıdır.
Gömülü dişler alındıktan sonra nelere dikkat edilmelidir?
Gömülü dişler alındıktan sonra hasta tarafından uygulanacak bakım en az operasyon kadar önemlidir. Yara yerini korumak adına ilk 24 saat diğer tarafla yemek yenmelidir. Ağzınıza yerleştirilen tamponu 30 dk sonra çıkartmalı ve aksi söylenmediği sürece yerine hiçbir şey koyulmamalıdır. İşlemi takiben 2 saat süre ile bir şey yiyip içmemeli, sonrasında ise ılık ve yumuşak şeyler yenmelidir. En az 12-24 saat süre ile sigara içilmemelidir. 48 saat içine sızıntı şeklinde kanama olması, ağzınızda kan kokusu ya da kan tadı hissedilmesi doğal olmakla birlikte şüphelenilen her durumda doktorunuza başvurunuz. Cerrahi işlemden sonra şişlik olması normaldir. İlk 24 saat içinde buz torbası aracılığı ile dışarıdan operasyon bölgesine soğuk kompres uygulanmalıdır. Doktorunuz tarafından size önerilen ilaçlar zamanında, aksatmadan ve anlatılan şekliyle kullanılmalıdır. Dikişler operasyon gününü takiben 7. gününde aldırılmalıdır. Kan sulandırıcı herhangi bir ilaç aspirin dahil kullanılmamalıdır. Gömülü dişinizin çekiminden sonra beklenmeyen bir kanama, şişlik ve ağrı olması halinde doktorunuza başvurunuz.
